علامت بازیافت چیست؟
بعضی از ظروف یکبار مصرف، مانند ظروف بیوپلاستیک و بعضی از نوع‌های ظروف کاغذی، قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارند. اما برای اطمینان از قابلیت بازیافت یک ظرف یکبار مصرف خاص، بهتر است برچسب محصول را بررسی کنید یا اطلاعات مربوط به بازیافت و استفاده مجدد را از تولیدکننده یا فروشنده محصول دریافت کنید.
در هر صورت، استفاده از ظروف بازیافت‌پذیر و دوباره قابل استفاده مانند ظروف قابل تجدیدپذیر یکبار مصرف یا ظروف بایوکامپوستابل می‌تواند به حفظ محیط زیست کمک کند و تولید کمتری از ظروف یکبار مصرف غیربازیافت‌پذیر را مستلزم کند.
سمبل بازیافت چیست؟
سمبل بازیافت یا علامت بازیافت (Recycling Symbol) یک نماد شناختی است که بر روی برخی محصولات و بسته‌بندی‌ها قرار میگیرد. این سمبل به صورت یک دایره تشکیل شده از سه فلش بازشده به سمت راست درون آن نشان داده می‌شود. همچنین درون دایره، یک عدد یا شماره نیز قرار داده می‌شود که نشانگر نوع مواد بازیافت‌پذیر استفاده شده در محصول است.
در زیر به معرفی ۷ علامت بازیافت که بر روی محصولات و بسته بندی ها وجود دارد می پردازیم:
۱- پلی اتیلن ترفتالات (PETE)
شماره ۱ در مثلث بازیافت، نشان میدهد که پلاستیک مورد نظر پلی اتیلن ترفتالات (polyethylene terephthalate ) است. در انواع ظروف مایعات و مواد غذایی و همچنین الیاف ها کاربرد گسترده ای دارد. این نوع پلاستیک به راحتی بازیافت می شود.
۲- پلی اتیلن سنگین (HDPE)
عدد ۲ در مثلث نشانگر این است که پلاستیک مورد نظر از پلی اتیلن سنگین ساخته شده است. از جمله مواردی که می توانند با پلی اتیلن سنگین ساخته شوند شامل انواع ظروف بسته بندی، لوله ها، اسباب بازی‌ها، روکش سیم ها و همچنین برخی وسایل سبک منزل‌هاست. نام تجاری نایلکس به اشتباه برای این پلی اتیلن سنگین به کار می رود. این ماده کاربرد گسترده ای در صنعت تولید ظروف پلاستیکی بسته بندی دارد. HDPE به روش هایی مانند تزریق، بادی و بادی-تزریقی می تواند تبدیل به ظروف بسته بندی پلاستیکی شود.
۳- پلی وینل کلراید (v)
این نوع پلاستیک که با عدد ۳ شناخته می شود در گذشته بسیار مورد استفاده بود. به نحوی که برای کسب رتبه اول پلاستیک با پلی اتیلن در رقابت بود. اما از زمانی که مشخص گردید که موجب سرطان و مرگ کارگرانی شده که با آن کار می کردند، استفاده از آن به شدت افت کرد. با وجود اینکه ساختار آن تغییر یافت و میزان تکپاری که موجب سرطان بود به ۵ppm کاهش داده شد. اما بازار استفاده از آن هیچ گاه به حالت قبل باز نگشت. این ماده نیز برای انوع بطری ها و سیم ها و کابل ها و پنجره ها و دیگر تولیدات مورد استفاده است.
۴- پلی اتیلن سبک (LDPE)
برای شناسایی این ماده از عدد ۴ درون مثلث استفاده می شود. پلی اتیلن سبک در ظروف بسته بندی، اسباب بازی ها، نوار چسب و انواع کیسه ها و همچنین دیگر موارد استفاده می شود. نایلون نامی است که این پلی اتیلن در بازار با آن شناخته شده است.
۵- پلی پروپیلن (PP)
۵ عدد نشانده‌ی پلی پروپیلن است. پلی اتیلن سومین بسپار پر مصرف جهانی می باشد که برای ظروف یکبار مصرف و لوازم منزل و ماشین همچنین گونی ها و لوازم ورزشی و دیگر موارد مورد استفاده قرار میگیرد. پلی پروپیلن با نام های تجاری همچون لوپارن و هوستالن نیز شناخته می شود.
۶- پلی استایرن (PS)
این چهارمین بسپار پر مصرف جهان با عدد ۶ در مثلث بازیافت شناخته می شود. این ماده شفاف و شکل پذیر که عایق بسیار خوبی نیز هست، برای تولید کالاهای مختلفی نظیر لوازم خانگی والکتریکی و ماشین و کالاهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای ساخت سازه های سبک، دکورها و کاردستی نیز کاربرد دارد. این ماده در مجاورت مواد غذایی سمی است.
۷- پلاستیک های دیگر
کد ۷ سایر پلاستیک ها را نشان می دهد. وسایل پلاستیکی گوناگون می توانند از ترکیب پلاستیک ها و یا پلاستیک های خاص ساخته شوند. ممکن است بازیافت این نوع پلاستیک ها بسیار دشوار باشد و نیاز به تجهیزات خاصی باشد. اما به هر روی تحویل پلاستیک ها به مراکز بازیافت یکی از راه هایی که می توان به کاهش زباله های پلاستیکی و حفظ محیط زیست کمک نمود.
چه محصولاتی را میتوان بازیافت کرد؟
محصولات مختلف می‌توانند در صورت دور انداخته شدن، بازیافت شوند. اما این قابلیت بازیافت به نوع مواد استفاده شده در محصول بستگی دارد. برخی از نوع محصولاتی که ممکن است قابل بازیافت باشند عبارتند از:
- پلاستیک: برخی از نوع‌های پلاستیک مانند PET، HDPE، LDPE، PP و PVC قابل بازیافت هستند. این پلاستیک‌ها می‌توانند مورد بازیافت قرار گیرند و به تولید مجدد محصولات پلاستیکی مثل بطری‌ها، کیسه‌های خرید، لوله‌ها و ظروف دیگر بپردازند.
- کاغذ: کاغذ و محصولات کاغذی مانند کاغذ معمولی، جعبه‌ها، کارتن‌ها، مجلات و کاغذ آرشیو قابل بازیافت هستند. بازیافت کاغذ می‌تواند در تولید کاغذ جدید و محصولات کاغذی دیگر مانند جعبه‌های محصولات الکترونیکی، کاغذ توالت و کاغذ روزنامه استفاده شود.
- فلزات: فلزاتی مانند آهن، آلومینیوم، برنج، مس و قلع قابل بازیافت هستند. بازیافت فلزات می‌تواند به تولید مجدد قطعات خودرو، لوازم خانگی، درب و پنجره‌ها، ظروف فلزی و سایر محصولات فلزی کمک کند.
- شیشه: شیشه قابل بازیافت است و می‌تواند به تولید مجدد شیشه‌های جدید، ظروف شیشه‌ای، پنجره‌ها و لوازم آرایشی مانند شیشه‌های عطر و ادکلن بپردازد.
- لاستیک: لاستیک قابل بازیافت است و می‌تواند در تولید مجدد لاستیک‌های جدید، کفپوش‌ها، صندلی‌ها و کفش‌ها استفاده شود.
- الکترونیک: برخی از قطعات الکترونیکی مانند باتری‌ها، موبایل‌ها، کامپیوترها و تجهیزات الکترونیکی دیگر قابل بازیافت هستند. این بازیافت می‌تواند به استخراج مواد قیمتی مانند طلا، نقره و مس از قطعات الکترونیکی کمک کند و همچنین به جلوگیری از آلودگی زیست محیطی ناشی از دفن صحیح این مواد کمک می‌کند.
لیست بالا تنها چند مثال از نوع محصولاتی است که قابل بازیافت کردن می‌باشند. در واقع، با توجه به تکنولوژی‌ها و فرآیندهای مختلف بازیافت، محصولات دیگری نیز می‌توانند قابل بازیافت باشند. مهمترین عامل در قابلیت بازیافت یک محصول، نوع مواد استفاده شده در آن است. همچنین، میزان تمیزی و جداشدن مواد مختلف نیز بر بازیافت پذیری تأثیرگذار است. بنابراین، برای اطمینان حاصل کردن از قابلیت بازیافت یک محصول خاص، منابع محلی و قوانین بازیافت منطقه خود را مورد بررسی قرار دهید و همچنین راهنمایی تولیدکننده یا سازمان‌های مربوطه و علامت بازیافت را بررسی کنید.